Ruch tektoniczny

Skały i wzgórza, kamieniołomy i lasy, stal i ceramika ascetyczny, a zarazem fascynujący krajobraz i bogactwa naturalne Gór Świętokrzyskich ukształtowały architekturę powojenną regionu.Świętokrzyskie to jeden z najstarszych geologicznie obszarów Europy. Na małej powierzchni są widoczne skały i skamieniałości pochodzące ze wszystkich okresów geologicznych. Region obfituje w bogactwa mineralne od złóż piaskowców, wapieni, a także rud żelaza, miedzi czy ołowiu po unikatowy krzemień pasiaty. To tutaj odkryto i sklasyfikowano jako najstarsze znane człowiekowi tropy zwierząt lądowych na świecie. Można więc powiedzieć, iż wszyscy pochodzimy spod Kielc. Równocześnie o tym regionie i jego architekturze wiemy mało.Nieoczywisty architektoniczny regionalizm, jaki wykształcił się na tym obszarze, czerpie z praktyk budownictwa wernakularnego, z przystępności lokalnych tworzyw, z krajobrazu i z przemysłu. Te z kolei różnią się w poszczególnych częściach województwa. Architektoniczną obfitość regionu Świętokrzyskiego starano się oddać w niniejszym przewodniku. Dlatego wśród opisywanych budynków znalazły się także te pozbawione cech wybitnych lecz stanowiące ważny zapis momentu dziejowego, w którym powstawały. Nie zabrakło tu jednak dzieł ikonicznych kieleckiego dworca autobusowego, huty w Sandomierzu czy masztu na Świętym Krzyżu.