Utracone kamienice warszawskie doby wczesnego modernizmu (1909–1914)

Monografia porządkuje wiedzę na temat warszawskich kamienic, zrealizowanych w okresie poprzedzającym bezpośrednio wybuch pierwszej wojny światowej, w kontekście specyficznych uwarunkowań geograficznych i politycznych Warszawy w XIX wieku, a także związanych z tym konsekwencji widocznych w strukturze urbanistycznej i dominacji pewnych typów zabudowy.
Autor demonstruje w publikacji kluczowe aspekty tych realizacji, takie jak: zamawiający i fundatorzy, architekci i budowniczowie, rozwiązania planistyczne, kształtowanie bryły i przekroju, architektura elewacji, rozwiązania konstrukcyjne, infrastruktura techniczna, a także wystrój i wyposażenie wnętrz.

W monografii podjęta została próba określenia liczby kamienic zrealizowanych w Warszawie od około 1909 do 1914 roku i określenia ich stanu zachowania z wyszczególnieniem obiektów rozebranych przed 1939 rokiem, zniszczonych bezpośrednio w wyniku działań wojennych w latach 1939–1945, wyburzonych w wyniku czego poważnych uszkodzeń krótko po zakończeniu drugiej wojny światowej, częściowo rozebranych po 1945 roku w wyniku czego uszkodzeń wojennych, wyburzonych w latach 1945–1980 w związku z nowymi koncepcjami urbanistycznymi i komunikacyjnymi, rozebranych z innych przyczyn po 1945 roku i zachowanych do czasów współczesnych.

Budynki w całości zniszczone albo zachowane częściowo zostały odtworzone na podstawie badań archiwalnych, terenowych i bibliograficznych przybliżających wiedzę na temat ich dziejów, ich architektury, konstrukcji i wyposażenia. Zebrane materiały umożliwiały m.in. Określenie standardu poszczególnych kamienic oraz ich rangi – równocześnie w kontekście najbliższego otoczenia, jak również całego miasta.

Badania i analizy przeprowadzone były m.in. W oparciu o nieliczne projekty oryginalne, czasopisma sprzed 1914 roku, archiwalne zbiory fotograficzne, historyczne mapy i plany, księgi hipoteczne i taryfy posesji, dokumentację pomiarową wykonaną po zakończeniu drugiej wojny światowej, publikacje poświęcone zagadnieniu po 1945 roku i późniejsze opracowania konserwatorskie dotyczące budynków zachowanych kompletnie albo częściowo. Zgromadzona w ten sposób wiedza umożliwiła wyszczególnienie utraconych kamienic o ponadprzeciętnej wartości architektonicznej, historycznej albo naukowej i tych, na temat których zachowały się bardzo wartościowe materiały ikonograficzne i bibliograficzne.

50 istotnie cennych pod względem standardu, architektury i lokalizacji utraconych kamienic warszawskich z lat od około 1909 do 1914, przedstawiono szerzej w ramach katalogu stanowiącego nierozłączną część niniejszej publikacji. W ramach katalogu starano się ująć m.in. Dane na temat fundatorów, projektantów, dat budowy i zniszczenia, odcienia stylowego, rozwiązań konstrukcyjnych i technicznych, dziejów obiektu, a także wykaz rozpoznanych źródeł bibliograficznych i ikonograficznych. Katalog uzupełniono ilustracjami utraconych kamienic oraz szkicami i rysunkami rekonstrukcji ich fasad i planów.