Choć termostat to niewielki, niepozorny element wyposażenia samochodu, stanowi on jeden z kluczowych komponentów układu chłodzenia. Z tego względu w znaczny sposób wpływa on na pracę silnika, co przekłada się na komfort jazdy, a także bezpieczeństwo podczas prowadzenia samochodu. Jaką dokładnie funkcję pełni termostat i z jakimi rodzajami tej części możemy się spotkać?
Jaką funkcję pełni termostat?
Termostat stanowi element układu chłodzenia silnika, który ma na celu zagwarantowanie odpowiednich warunków pracy jednostki napędowej. To właśnie ten komponent odgrywa kluczową rolę w tym systemie, kierując ciecz chłodzącą na mały lub duży obieg – w zależności od aktualnej temperatury silnika. Aby samochód mógł pracować wydajnie, jednostka napędowa powinna utrzymywać temperaturę w okolicach 90°C (w zależności od silnika wartość ta może wynosić od 80°C do 95°C).
Gdy silnik jest zimny, termostat kieruje płyn chłodniczy na mały obieg, aby nie wychładzać nagrzewającego się motoru. Z kolei w momencie, gdy temperatura przekroczy około 95°C, płyn chłodzący przepływa przez cały układ (tzw. duży obieg). Wtedy ciecz przepływająca przez chłodnicę i radiator obniża swoją temperaturę, tym samym zabezpieczając jednostkę napędową przed przegrzaniem.
Układy chłodzenia w nowszych samochodach
W nowszych modelach samochodów producenci decydują się na coraz bardziej zaawansowane rozwiązania, które mają poprawić osiągi i stabilność pracy podzespołów pojazdów. W układzie chłodzącym oprócz termostatu może znajdować się również grzałka, która w razie potrzeby zwiększa temperaturę całości.
Silniki, które są w stanie szybciej osiągnąć docelową temperaturę, charakteryzują się niższym spalaniem i większą wydajnością w porównaniu ze starszymi odpowiednikami. W takim nowoczesnym układzie jednostka napędowa cały czas pracuje na granicy bezpieczeństwa, jednak dzięki zaawansowanym systemom komputerowym, które zarządzają temperaturą, nie dochodzi do ich przegrzania. Również tutaj główną rolę odgrywa właśnie termostat.
Budowa termostatu
Termostat samochodowy to urządzenie o wyjątkowo prostej budowie. Najczęściej ma postać miedzianego mieszka wyposażonego w zawór. Kiedy płyn chłodniczy przepływa przez mały obieg, zawór grzybkowy pozostaje zamknięty. Dopiero gdy zachodzi potrzeba schłodzenia silnika, zawór otwiera się i płyn chłodniczy wchodzi na duży obieg.
Wymiana termostatu nie należy do szczególnie skomplikowanych operacji, jednak wymaga pewnej ostrożności. Przed przystąpieniem do tej czynności należy spuścić część płynu znajdującego się w układzie chłodzenia. Następnie, po odkręceniu śrub mocujących, wystarczy wyjąć termostat i wymienić element na nowy. Na koniec należy uzupełnić płyn chłodniczy – warto zaznaczyć, że sprawdzenie poprawnej pracy termostatu będzie możliwe dopiero po uruchomieniu i rozgrzaniu silnika.
Jak sprawdzić, czy termostat działa poprawnie?
Choć budowa termostatu jest prosta, rola tego elementu jest bardzo ważna dla ogólnej sprawności samochodu. Jak zweryfikować jego stan? Aby sprawdzić, czy termostat w naszym pojeździe funkcjonuje bez zarzutów, należy najpierw wymontować go z układu, a następnie zanurzyć w wodzie o temperaturze powyżej 95°C. Jeśli zawór się otworzy, to znak, że urządzenie działa bez zarzutów. Warto również sprawdzić drożność otworu odpowietrzającego – czasami wadliwe działanie termostatu jest związane z gromadzącym się w nim brudem.
