Demokracja polska 1989-2003 - Jacek Raciborski, Jerzy Bartkowski, Barbara Frątczak-Rudnicka, Jarosław Kilias, Jerzy J. Wiatr (PDF)

Tytuł Demokracja polska 1989-2003 Autorzy Jacek Raciborski, Jerzy Bartkowski, Barbara Frątczak-Rudnicka, Jarosław Kilias, Jerzy J. Wiatr Język polski Wydawnictwo Scholar ISBN 83-7383-065-0 Rok wydania 2003 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 346 Format pdf Spis treści Wstęp 9 Rozdział 1. Polska droga do demokracji (Jerzy J. Wiatr) 13 1.1. Dziedzictwo historii 15 1.2. Mechanizm ustanowienia systemu komunistycznego 19 1.3. Charakter systemu komunistycznego 23 1.4. Budowanie systemu totalitarnego w Polsce i jego załamanie 25 1.5. Autorytarny reżim partyjno-biurokratyczny 32 1.6. Kryzys systemu i okres dwuwładzy 37 1.7. Reżim wojskowo-biurokratyczny 40 1.8. Mechanizm negocjowanych zmian ustrojowych 44 1.9. Koniec i początek 54 Rozdział 2. Społeczno-ekonomiczny kontekst przemian (Jerzy Bartkowski) 57 2.1. Sytuacja społeczno-gospodarcza u progu transformacji 57 2.2. Bilans transformacji społeczno-gospodarczej i jego społeczna percepcja 60 2.3. Społeczne zróżnicowanie pozytywów i negatywów transformacji 67 2.4. Polska na tle innych krajów postkomunistycznych 70 2.5. Zakończenie 73 Rozdział 3. System rządów w Polsce: pomiędzy semiprezydencjalizmem a systemem parlamentarno-gabinetowym (Jacek Raciborski) 75 3.1. Dwa historyczne modele 76 3.2. Polska 1989 – podstawowe wybory instytucjonalne 79 3.3. Komponenty semiprezydencjalizmu w latach 1991–1993 82 3.4. Rządy koalicji SLD–PSL: kryzys i rozkwit instytucji prezydenta 87 3.5. Lata 1997–2001: w kierunku systemu parlamentarno-gabinetowego 89 3.6. Po 2001 roku: rozchwiany system parlamentarno-gabinetowy 92 3.7. Podsumowanie 96 Rozdział 4. Pięć parlamentów III Rzeczypospolitej (Jerzy J. Wiatr) 99 4.1. „Kontraktowy" parlament 1989–1991 102 4.2. Krótki parlament 1991–1993 106 4.3. Centrolewicowy parlament 1993–1997 110 4.4. Centroprawicowy parlament 1997–2001 114 4.5. Parlament zdominowany poprzez lewicę: od 2001 roku 116 4.6. Podstawowe problemy funkcjonowania parlamentów III Rzeczypospolitej 118 Rozdział 5. Rząd i administracja rządowa (Jacek Raciborski) 123 5.1. Konstytucyjna rola Rady Ministrów i jej prezesa 123 5.1.1. Rola premiera 125 5.2. Stabilność gabinetów 127 5.3. Struktury – modele i personel 129 5.3.1. Punkt wyjścia: okres rządu Tadeusza Mazowieckiego 130 5.3.2. Zmiany w latach 1991–2001: pomiędzy etatyzmem a modelem rynkowym 133 5.3.3. Nowe części z okresu rządu Leszka Millera 140 5.4. Obywatel wobec administracji 142 5.5. Opinia publiczna o rządach 144 Rozdział 6. Samorząd terytorialny (Jerzy Bartkowski) 147 6.1. Reformy samorządowe 1990–2002 147 6.2. Model samorządu lokalnego w Polsce 150 6.3. Rola gmin, powiatów i województw w zaspokajaniu potrzeb mieszkańców 153 6.4. Społeczności lokalne. Relacje władze lokalne–mieszkańcy 159 6.5. Potrzeby i kondycja społeczności lokalnych 161 6.6. Lokalne systemy polityczne. Struktura władzy i wpływu 162 6.7. Lokalne elity władzy – skład i rekrutacja 170 6.8. Zakończenie 175 Rozdział 7. Narodziny i przemiany systemu wielopartyjnego (Jerzy J. Wiatr) 177 7.1. Początki systemu wielopartyjnego w Polsce 179 7.2. Fragmentaryzacja systemu partyjnego 181 7.3. Nietrwała konsolidacja 185 7.4. Organizacyjne atrybuty partii politycznych 187 7.5. System partyjny a podziały polityczne 189 7.5.1. Podziały społeczno-ekonomiczne 191 7.5.2. Podziały na tle stosunków państwo–Kościół 195 7.5.3. Podziały wynikające ze stosunku do przeszłości 198 7.5.4. Możliwość innego podziału – konsekwencje wejścia do Unii Europejskiej 205 Rozdział 8. Wybory i wyborcy (Jacek Raciborski) 207 8.1. Funkcje wyborów w systemach demokratycznych 207 8.2. Absencja wyborcza 209 8.3. Partie i ich programy wyborcze 213 8.4. Wybory parlamentarne lat 1991–2001: wyniki 221 8.5. Wybory prezydenckie 223 8.6. Determinanty preferencji wyborczych 225 8.6.1. Struktura społeczna a preferencje 226 8.6.2. Czynnik regionalny 229 8.6.3. Postawy 230 8.7. Czynniki instytucjonalne i sytuacyjne (kontekstowe) w wyjaśnianiu zachowań wyborczych 238 Rozdział 9. Organizacje pozarządowe i społeczeństwo obywatelskie (Barbara Frątczak-Rudnicka) 241 9.1. Organizacje pozarządowe jako składnik społeczeństwa obywatelskiego 241 9.2. Rozwój sektora organizacji pozarządowych 246 9.3. Kondycja sektora organizacji pozarządowych 251 9.4. Aktywność obywatelska 259 9.5. Ocena sektora organizacji samorządowych: sukcesy i porażki 266 9.5.1. Dostrzegane sukcesy 266 9.5.2. Wskazywane porażki i zagrożenia 266 Rozdział 10. Demokracja w świadomości zbiorowej (Barbara Frątczak-Rudnicka) 269 10.1. Demokracja – ustrój społeczny, wartość, postawa, kompetencje 269 10.2. Postawy społeczeństwa polskiego wobec demokracji 271 10.2.1. Rozumienie terminu „demokracja" 271 10.2.2. Zmiany postaw i wartości prodemokratycznych w ciągu dziesięciolecia 273 10.2.3. Ocena funkcjonowania polskiej demokracji w ciągu dziesięciolecia 279 10.2.4. Grupy społeczne najszczególniej i najmniej prodemokratyczne 283 10.2.5. Postawy społeczeństwa polskiego wobec demokracji w aspekcie porównań międzynarodowych 284 Rozdział 11. Symbole narodowe i problemy narodowościowe w polityce polskiej (Jarosław Kilias) 289 11.1. Symbole narodowe we współczesnej polityce polskiej: geneza 289 11.2. Naród polski między kulturą a polityką 293 11.3. Swoi i obcy 303 11.4. Mniejszości narodowe, zagraniczni Polacy 310 11.5. Polska w Unii Europejskiej. Od eurosceptycyzmu do… 313 Bibliografia 317 Indeks nazwisk 337 Contents 343