13. Numer rocznika naukowego „Zagłada Żydów. Studia i Materiały" wydawanego poprzez Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN. To prawie dziewięćset stron najnowocześniejszych studiów, tworzyw, omówień i opracowań nieznanych tekstów źródłowych. Wątkami przewodnimi numeru są dwie rocznice. Pierwsza z nich to 75 rocznica akcji „Reinhardt" czyli eksterminacji Żydów na ziemiach polskich, druga zaś – 70-lecie powstania Żydowskiego Instytutu Historycznego. Tematom tym poświęcono szereg tekstów, które – jak artykuły dotyczące struktur Żydowskiej Samopomocy Społecznej czy badań nad Zagładą prowadzonych w ŻIH w okresie stalinowskim – przedstawiają nieznane szerzej nowe ustalenia historyków. Numer uzupełniają teksty dotyczące m.in. Roli formacji pomocniczych w Zagładzie w Galicji Wschodniej i na Litwie czy wyników prowadzonych od lat 70. Innowacyjnych badań etnograficznych nad pamięcią, Znalazły się tu na dodatek recenzje najnowszych publikacji i komentarze do bieżących wydarzeń. W numerze między innymi: Studia Grzegorz Rossoliński-Liebe o roli ukraińskiej policji w eksterminacji Żydów w Galicji Wschodniej i na Wołyniu Christoph Dieckmann o niemieckiej polityce okupacyjnej i Zagładzie na Litwie 70. Rocznica powstania ŻIH Agnieszka Haska, Tadeusz Paweł Rutkowski, Stephan Stach o Żydowskim Instytucie Historycznym i jego funkcjonowaniu w PRL Z warsztatów badawczych Martyna Grądzka-Rejak o neofitach w Krakowie Adam Puławski o urzędzie powierniczym w Chełmie Materiały Dariusz Libionka i Jan Grabowski o kolaboracji ks. Stanisława Trzeciaka i okupacyjnych losach ks. Tadeusza Pudra niepodzielna wersja dziennika Stanisława Żemińskiego z Łukowa Punkty widzenia Jan Tomasz Gross o miejscu Zagłady w polskiej historii Andrzej Leder o książce Przemoc filosemicka? Upamiętnienia Zagłady Nawojka Cieślińska-Lobkowicz o Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku A także stałe działy: Sylwetki Omówienia nieznaczne formy Recenzje Curiosa
Tytuł Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 13 R. 2017 Autorzy Jacek Leociak, Alina Skibińska, Barbara Engelking, Jan Grabowski, Marta Janczewska, Agnieszka Haska, Jakub Petelewicz, Dariusz Libionka Język polski Wydawnictwo Centrum Badań nad Zagładą Żydów ISBN 978-83-63444-57-0 Rok wydania 2017 ilość stron 1144 Format mobi, epub Spis treści
STUDIA
OD REDAKCJI
75. Rocznica akcji „Reinhardt" [Dariusz Libionka, Jacek Leociak]
STUDIA
- Grzegorz Rossoliński-Liebe, Ukraińska policja, nacjonalizm i zagłada Żydów w Galicji Wschodniej i na Wołyniu
- Christoph Dieckmann, Niemiecka polityka okupacyjna na Litwie w latach 1941–1944. Podsumowanie
- Agnieszka Haska, „Zbadać i wyświetlić". Centralna Żydowska Komisja Historyczna (1944–1947)
- Stephan Stach, „Duch czasu wycisnął jednak na tej pracy swe piętno". Historia Zagłady w badaniach Żydowskiego Instytutu Historycznego w okresie stalinowskim
- Tadeusz Paweł Rutkowski, Kierunki, cele i rezultaty działań Służby Bezpieczeństwa PRL wobec Żydowskiego Instytutu Historycznego (1961–1970)
- Gabriel N. Finder, Bernard Mark, powstanie w getcie warszawskim i proces Jürgena Stroopa
- Dionizjusz Czubala, Pamięć Zagłady w narracji folklorystycznej
- Ariko Kato, Recepcja Holokaustu w Japonii w perspektywie porównawczej: Auschwitz –Nankin – Hiroszima
SYLEWETKI
- Judith Lyon-Caen, Michel Borwicz: pomiędzy Polską a Francją, pomiędzy literaturą a historią
WARSZTATY BADAWCZE
- Aleksandra Bańkowska, Żydowska Samopomoc Społeczna w okresie akcji „Reinhardt"
- Maria Ferenc Piotrowska, „Czarna, ogromna chmura wisi nad nami i niewątpliwie spadnie…" Żydzi w miastach i miasteczkach Generalnego Gubernatorstwa wobec wiadomości o akcji „Reinhardt"
- Adam Sitarek, „Zaprowiantowanie obozu jest podobno wzorowe…" Wiedza więźniów getta łódzkiego na temat ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem
- Martyna Grądzka-Rejak, „Od dłuższego czasu straciłem wszelki kontakt z żydami i żydostwem". Neofici w okupowanym Krakowie w świetle materiałów Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie
- Agnieszka Witkowska-Krych, Główny Dom Schronienia
- Adam Puławski, Funkcjonowanie urzędu powierniczego na przykładzie Chełma
- Maria Ciesielska, Zabiegi likwidujące skutki obrzezania realizowane w Warszawie w czasie drugiej wojny światowej. Wstępna próba opisu zjawiska
MATERIAŁY
- Justyna Majewska, „Świadek zeznał, co następuje..." Protokoły przesłuchania polskich pracowników kolei pracujących na stacjach w okolicy obozów akcji „Reinhardt"
- Jacek Leociak, „Za wyżej wymienione pamiętniki nie żądałem żadnej zapłaty". Jak Władysław Wójcik ratował dziennik Chaima Arona Kapłana i Archiwum Ringelbluma
- Alina Skibińska, „Ludzie opowiadali rzeczy potworne o tym, co się tam działo". Dwa świadectwa Zagłady – Adama Ulricha z Zakrzówka i Stanisława Ż(Rz)emińskiego z Łukowa
- Dariusz Libionka, Jan Grabowski (współpraca), Anatomia donosu ks. Stanisława Trzeciaka na ks. Tadeusza Pudra
PUNKTY WIDZENIA
- Jan Tomasz Gross, Czy Zagłada jest ich historią, czy naszą?
- Marta Tomczok, Zatrucie. Piołun i popiół… trzydzieści lat później
- Andrzej Leder, Kraina obłudy i święty gniew. O książce Przemoc filosemicka? świeże polskie narracje o Żydach po roku 2000
- Marek Zając, O Rejwachu Mikołaja Grynberga
OMÓWIENIA
- Stephan Lehnstaedt, Akcja „Reinhardt" w świetle najnowszej niemieckiej literatury przedmiotu
- Michal Frankl, Wreszcie w kalendarzu? Tereziński obóz rodzinny w Auschwitz-Birkenau w czeskiej świadomości historycznej
- Natalia Judzińska, Ruta Vanagaite, obywatelka, która zadała pytanie. Mit bohatera narodowego, a „prawda historyczna"
niepokaźne FORMY
- Tadeusz Bartoś, Übermensch
- Michał Czajkowski, Jezuita czasu wojny
- „Gdy rozbolały mnie zęby, poszedłem do pani L." [Mirosław Bałka]
- Jean Charles Szurek, Marianna Adameczek (1930–2017)
RECENZJE
- David Cesarani, Final Solution: The Fate of the Jews 1933–1949 [Martin Dean]
- Dawid Sierakowiak, Dziennik [Justyna Kowalska-Leder]
- Michał Kalisz, Elżbieta Rączy, Dzieje społeczności żydowskiej powiatu gorlickiego podczas okupacji niemieckiej 1939–1945 [Tomasz Frydel]
- Anna Bikont, Sendlerowa. W ukryciu [Dariusz Libionka]
- Melanie Hembera, Die Shoah im Distrikt Krakau Jüdisches Leben und deutsche Besatzung in Tarnów 1939–1945 [Natalia Aleksiun]
- Anna Mach, Świadkowie świadectw. Postpamięć Zagłady w polskiej literaturze najnowszej; Małgorzata Wójcik-Dudek, W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży [Marta Tomczok]
- Piotr Krupiński, „Dlaczego gęsi krzyczały?" Zwierzęta i Zagłada w literaturze polskiej XX i XXI wieku [Bartłomiej Krupa]
- Katarzyna Liszka, Etyka i pamięć o Zagładzie [Aleksandra Mialik]
- Agnieszka Dauksza, Klub Auschwitz. Rwane opowieści przeżywców [Jan Borowicz]
- Sarah Gunsburger, National Policy, Global Memory: The Commemoration of the „Righteous" from Jerusalem to Paris, 1942–2007 [Zofia Wóycicka]
- Paweł Dobrosielski, obfity o Grossa. Polskie problemy z pamięcią o Żydach [Jacek Leociak]
UPAMIĘTNIENIA ZAGŁADY
- Zofia Wóycicka, Buchenwald revisited
- Nawojka Cieślińska-Lobkowicz, Muzeum Pomnik Tragedii Drugiej Wojny Światowej
- Justyna Majewska, Technicy „ostatecznego rozwiązania". Topf & Söhne – konstruktorzy pieców dla Auschwitz
CURIOSA
- Agnieszka Haska, Fakty i fikcje. Na marginesie filmu Azyl
POLEMIKA
- Joshua D. Zimmerman, Odpowiedź na recenzję
- Dariusz Libionka, Odpowiedź na list Joshui Zimmermana
