Pierwsza część podręcznika Przeszłość i dziś dla klasy 1 mieści trzy działy odpowiadające epokom historyczno-literackim. Są to: o Starożytność. Grecja i Rzym, o Starożytność. Świat Biblii, o przeciętniewiecze.
Materiał nauczania jest ułożony chronologicznie i podzielony na działy według epok historycznoliterackich, a te - na rozdziały odpowiadające najważniejszym zagadnieniom poszczególnych epok. Chronologiczny układ treści nauczania pozwala uczniom poznawać literaturę i kulturę ze świadomością cyklu historycznoliterackiego, w,,naturalnym" porządku i w rozmaitych kontekstach.
Stałą cechą serii jest wiązanie perspektywy historycznej i współczesnej. Tej zasadzie podporządkowano prezentację i interpretację zjawisk kultury. Skrupulatnie dobrana faktografia ilustruje żywe dziedzictwo, kreujące i wzbogacające współczesność.
element Dialogi z tradycją służy uświadomieniu uczniom, jak teksty współczesne nawiązują do przeszłości i jak przeszłość ożywa dzięki współczesnym reinterpretacjom. W centrum uwagi autora pozostaje tekst literacki.
Jego interpretacja ma służyć refleksji nad kondycją człowieka we współczesnym świecie i sprzyjać kształtowaniu tożsamości ucznia. Podręcznik jest wystarczającym źródłem do poznania tych utworów, które podstawa programowa zaleca czytać we fragmentach.
Dzieła, które mają być poznane w pełni, są reprezentowane fragmentami i omówieniami całości. Każdy tekst literacki jest opatrzony Wskazówkami do analizy i interpretacji, które są dla ucznia zachętą i instrukcją do pracy z tekstem, a także samodzielnego odkrywania jego struktury i sensów.
Lektury przeznaczone do czytania w całości posiadają - oprócz obudowy fragmentów - tzw. Przewodniki po lekturze. Istotną częścią opracowania lektur są interesujące, zróżnicowane, nieschematyczne polecenia dla uczniów (Czytamy, analizujemy, interpretujemy).
Jednym z ważnych celów tych poleceń jest kształtowanie świadomości kształtu językowo-stylistycznego i niesionych poprzez ów zarys znaczeń. Lektura tekstów literackich i odbiór tekstów kultury używana jest także jako okazja do doskonalenia umiejętności komunikacyjnych (tworzenia tekstów własnych).
Przewidziane w podstawie programowej zagadnienia językoznawcze zostały omówione w odrębnych rozdziałach, zintegrowanych - tam, gdzie było to możliwe - z treściami z zakresu literatury i kultury. Poza materiałem historycznoliterackim i językoznawczym podręcznik wprowadza różnorodne interdyscyplinarne konteksty interpretacyjne: plastyczne, filozoficzne, kulturowe i historyczne oraz biograficzne.
ciekawy wybór dzieł plastycznych ma sprzyjać pogłębionej refleksji nad kulturą, a głównie - pomagać w zrozumieniu tekstów literackich. Dużo ilustracji zostało opatrzonych rozbudowanym komentarzem, który wprowadza ucznia w podstawy odbioru dzieła sztuki, i poleceniami ukierunkowującymi interpretację.
Naprzemienny układ dostępnie napisanych partii wykładowych,,,okienek" z wiadomościami encyklopedycznymi bądź ciekawostkami, atrakcyjnych i nieschematycznych streszczeń utworów. Taki kształt książki nawiązuje do korzystnie uczniom znanej formy hipertekstu.
interesująca, a zarazem prosta i transparentna forma upraszcza percepcję materiału i pracę z książką.